1500 Câu hỏi Nghành Điện | 11 – 2 Kim thu lôi, dây thu lôi và khe hở thu lôi

11 – 2 – 1
Hỏi: Trạm biến điện có cột (kim) thu lôi bảo vệ có thể không cần bộ thu lôi nữa không?
Đáp: Không được. Vì cột thu lôi chỉ có thể bảo vệ sét đánh trực tiếp, còn bộ thu lôi là bảo vệ sét đánh cảm ứng, vì thế cả hai đều cần, mới có thể đạt hiệu quả chống sét tốt.

11 – 2 – 2
Hỏi: Tác dụng của cột thu lôi và dây đất trên không với bộ thu lôi và khe hở bảo vệ có gì khác nhau?
Đáp: Tất cả đều dùng để bảo vệ quá áp ngoài trời. Cột thu lôi và dây đất trên không là bảo vệ công trình kiến trúc, nhà máy điện, trạm biến điện và dây cao áp trên không trong phạm vi nhất định không bị sét đánh trực tiếp, còn bộ thu lôi và khe hở bảo vệ là phòng ngừa sự phá hoại của sét cảm ứng, sét phản kích truyền theo đường dây trên không đối với nhà máy điện, trạm biến điện các thiết bị và chi tiết điện.

11 – 2 – 3
Hỏi: Khi dùng khe hở bảo vệ kiểu sừng làm bảo vệ quá áp đường dây, tại sao phải phối hợp với cấu dao tự động đóng lại?
Đáp: Dùng khe hở sừng bảo vệ để thay thế bộ thu lôi làm bảo vệ quá áp đường dây, tuy rẻ đơn giản, dễ chế tạo, nhưng khuyết điểm chủ yếu của nó là không thể tự tắt hồ quang. Tuy có thể nhờ lực điện động để kéo dài hồ quang, khiến hồ quang tắt, nhưng chỉ có trong tình hình dòng điệnngắn mạch nhỏ mới đạt yêu cầu khử hồ quang. Vì không thể tự động khử hồ quang, cho nên có thể do thời gian cháy hồ quang kéo dài khiến rơle bảo vệ có động tác, làm gián đoạn cấp điện. Nếu sử dụng phối hợp giữa thiết bị cầu dao đóng lại với khe hở kiểu sừng thì có thể khắc phục được khuyết điểm trên, bảo đảm cung cấp điện liên tục.

11 – 2 – 4
Hỏi: Tại sao khe hở bảo vệ điện áp 3 – 10 kV cần áp dụng hai khe hở, hoặc tăng thêm một khe hở phụ trong dây tiếp đất dẫn xuống, như hình 11 – 2 – 4?
Đáp: Khoảng cách của khe hở bảo vệ điện áp 3 – 10 kV rất nhỏ, chỉ có 30 – 50 mm, dễ bị chim chóc, côn trùng gây ngắn mạch khe hở, dẫn đến ngắn mạch, cho nên phải tăng thêm khe hở phụ có khoảng cách phóng điện 5 – 30 mm.

11 – 2 – 5
Hỏi: Bề mặt cột thu lôi có thể sơn không?
Đáp: Để phòng ngừa gỉ sét, nên sơn hoặc mạ kẽm bề mặt cột thu lôi. Tác dụng bảo vệ của cột thu lôi là ở chỗ dẫn điện sét về phía mình, sau đó dẫn dòng điện sét xuống đất. Điện áp sét đánh có thể cao tới 10000 kV, dưới điện áp cao như vậy, một lớp sơn mỏng không có tác dụng cản trở đối với sự lưu thông của dòng điện.

11 – 2 – 6
Hỏi: Tại sao hệ số an toàn của dây thu lôi trên đường dây mắc trên không phải lớn hơn dây dẫn?
Đáp: Dây thu lôi lắp đặt bên trên dây dẫn, nếu hệ số an toàn của nó nhỏ hơn dây dẫn, thì dưới lực xung kích của sét đánh hoặc lực bên ngoài, dây thu lôi có thể bị đứt trước, vắt lên dây dẫn, gây ra sự cố ngắn mạch nghiêm trọng, và do đứt dây còn làm tăng lực căng phụ của dây dẫn trong thời gian này, dễ gây nên đứt dây dẫn. Vì thế, nói chung hệ số an toàn của dây thu lôi phải lớn hơn dây dẫn. Ngoài ra, khi thiết kế đường dây mắc trên không thường xét tới dùng lực đỡ của dây thu lôi để phòng ngừa sự cố đổ cột khi đứt dây dẫn. Vì thế cũng cần tăng hệ số an toàn của dây thu lôi.

11 – 3 Chống sét cho thiết bị điện

11 – 3 – 1
Hỏi: Điểm trung tính của máy phát điện phân phối thẳng, tại sao phải lắp bộ thu lôi bảo vệ? Tại sao cấp điện áp của bộ thu lôi điểm trung tính phải thấp hơn điện áp của máy phát điện?
Đáp: Điểm trung tính của máy phát điện vận hành không tiếp đất, sóng xâm nhập của ba pha sẽ phát sinh phản xạ toàn bộ ở điểm trung tính, ở điểm trung tính sẽ xuất hiện quá áp tương đối cao. Để bảo vệ cách điện của điểm trung tính, phải lắp bộ thu lôi bảo vệ. Để hạn chế quá áp của điểm trung tính ở mức tương đối thấp, nâng cao hiệu quả bảo vệ, cần sử dụng bộ thu lôi có điện áp thấp hơn máy phát điện. Việc chọn lựa bộ thu lôi điểm trung tính máy phát điện chẳng hạn 6.3 kV cần thỏa mãn ba điều kiện: (1) Điện áp pha vận hành cao nhất có thể cao hơn trị số định mức 15%, tức 1.15 x 6.31/ kV = 4.19 kV. Điện áp khử hồ quang của bộ thu lôi không được thấp hơn 1.2 lần điện áp pha. (2) Khi hệ thống điện áp của máy phát điện xảy ra hồ quang một pha tiếp đất, quá áp điểm trung tính có thể tới 2.2 lần điện áp pha, để phòng ngừa bộ thu lôi có động tác dưới quá áp này gây nổ, điện áp phổng điện tần số chung của nó phải không thấp hơn 2.2 lần điện áp pha, tức 2.2 x 6.3/ = 8.01 kV. (3) Điện áp phóng điện xung kích và điện áp dư của bộ thu lôi không cao hơn trị số chịu áp của máy phát điện. Trị số hữu hiệu chịu áp của máy phát điện 6.3 kV là 13.2 kV, chuyển đổi thành trị số biên độ là 19.2 kV. Do điện áp khử hồ quang của bộ thu lôi FCD – 4 là 4.6 kV, điện áp phóng điện tần số chung là 9 kV, điện áp dư và điện áp phóng điện xung kích là 12 kV, đều có thể thỏa mãn ba điều kiện trên, cho nên điểm trung tính của máy phát điện 6.3 kV có thể chọn bộ thu lôi FCD – 4 bảo vệ.

11 – 3 – 2
Hỏi: Tại sao qui định bảo vệ chống sét của máy điện quay không chỉ phải sử dụng bộ thu lôi mà còn phải lắp thêm tụ điện?
Đáp: Do ảnh hưởng của công nghệ chế tạo, nói chung mức cách điện của máy điện quay tương đối thấp, đặc biệt là cách điện giữa các vòng cuộn dây. Lắp thêm tụ điện là nhằm giảm độ dốc của sóng sét đánh, tránh được sự xuyên thủng cách điện giữa các vòng dây.

11 – 3 – 3
Hỏi: Quấn vài vòng dây hình xoắn ốc trên dây dẫn vào cao áp của biến thế phân phối điện, có tác dụng gì?
Đáp: Điều này có lợi cho việc chống sét. Sóng điện sét là sóng điện tần số thay đổi rất cao, vì thế một cuộn cảm vô cùng nhỏ bé, đối với nó, trở kháng rất lớn. Đồng thời, nó còn có tác dụng hạ thấp tốc độ tăng cao của điện áp của sóng điện sét (tức giám độ dốc sét). Vì thế, biện pháp này có tác dụng rất tốt mà khi vận hành bình thường không hề bị ảnh hưởng gì.

11 – 3 – 4
Hỏi: Tại sao đầu dây ra của nhóm cuộn dây điện áp thấp biến thế ba cuộn dây, phải lắp một bộ thu lôi, còn bên cao áp, trung áp lại không lắp?
Đáp: Khi nhóm cuộn dây bên cao áp, trung áp của biến thế ba cuộn dây ở vào trạng thái làm việc mà nhóm cuộn dây thấp áp hở mạch thì sóng xâm nhập bên cao áp hoặc bên trưng áp có cảm ứng tĩnh điện đối với nhóm cuộn dây thấp áp. Do nhóm cuộn dây thấp áp hở mạch, điện dung đối với đất rất nhỏ, lượng cảm ứng tĩnh điện rất lớn, có thể đánh thủng cách điện đối với đất của nhóm cuộn dây thấp áp. Bởi vì lượng cảm ứng tĩnh điện là làm cho điện thế ba pha của nhóm cuộn dây thấp áp cùng lúc nâng cao; cho nên chỉ cần lắp một bộ thu lôi đầu dây ra của một pha bất kỳ nào đó của nhóm cuộn dây thấp áp đối với đất là có thể hạn chế quá áp này. Đối với bên cao áp, trung áp, do mức độ cách điện cao hơn nhóm cuộn dây thấp áp, lượng cảm ứng tĩnh điện gây tổn hại đối với nó vô cùng nhỏ, cho nên đầu dây ra nói chung không lắp bộ thu lôi.

11 – 3 – 5
Hỏi: Biến thế lắp đặt ở gần cột tháp đường dây vượt sông, tại sao dễ bị sét đánh hỏng?
Đáp: Nói chung cột tháp đường dây vượt sông tương đối cao, cơ hội bị sét đánh tương đối nhiều. Còn trên tháp nói chung đều dùng vỏ sứ tăng cường để cách điện, cho nên bản thân tháp cột khó sinh ra chớp rạch, nhưng có thể truyền dẫn sóng điện sét với trị số biên độ cao đến biến thế gần tháp cột. Nếu biến thế không chú ý bảo vệ chống sét thì có thể bị sét đánh.

11 – 3 – 6
Hỏi: Trên biến thế phân phối điện, tại sao phải nối ba điểm với nhau, dây tiếp đất của bộ thu lôi, vỏ ngoài của biến thế và dây trung tính bên thấp áp?
Đáp: Khi nối ba điểm lại với nhau thì khi bộ thu lôi phóng điện, đầu dây cao áp đối với vỏ biến thế, cuộn dây cao áp đối với cuộn dây thấp áp, v.v… đều chỉ là điện áp dư của bộ thu lôi, có thể bảo đám cách điện giữa ống bọc cao áp, cuộn dây cao áp với vỏ, giữa cuộn dây cao áp với cuộn dây thấp áp không bị đánh thủng gây hỏng.

11 – 3 – 7
Hỏi: Tại sao có một số trạm biến điện dùng cuộn dây điện kháng để thay thế đoạn bảo vệ dây vào 1 – 2 km?
Đáp: Nếu điện trở suất đất của khu vực đường dây 1 – 2 km đoạn bảo vệ dây vào chạy qua tương đối cao, vượt quá 500 Ω x mét thì rất khó giảm điện trở tiếp đất, mà mức độ chịu sét cần thiết của đoạn báo vệ dây vào khó đạt được yêu cầu, hoặc có trạm biến điện vốn không có đoạn bảo vệ dây vào, vận hành không lý tưởng lắm nên phải tàng thêm đoạn bảo vệ dây vào, nhưng nhìn từ điều kiện tháp cột, bố trí đặt dây thu lôi làm đoạn bảo vệ dây vào có khó khăn, phải triệt để cải tạo, đầu tư rất khó khăn thì cho phép dùng cuộn dây điện kháng thay thế đoạn bảo vệ dây vào 1 – 2 km. Cuộn dây của nó như thể hiện ở hình 11 – 3 – 7. Vì dòng điện không thể đột biến trên điện cảm, nâng cao được điện áp đầu cuộn dây điện cảm, làm cho bộ thu lôi kiểu ống đoạn đầu hoặc khe hở khó phóng điện, do đó có thể hạn chế trị số biên độ và độ dốc của sóng xâm nhập, thay thế đoạn dây vào 1 – 2 km.

11 – 3 – 8
Hỏi: Dây đất mắc trên không dùng bảo vệ chống sét của trạm biến điện, tại sao nói chung cách trạm biến điện chỉ có 2 km?
Đáp: Bởi vì khi sóng sét đánh chạy trên đường dây, do dây dẫn có điện trở, khiến một phần năng lượng biến thành nhiệt năng nên bị suy giảm, trị số điện áp sét đánh giảm thấp khi sóng điện sét trải qua khoảng cách ngoài 2 km để đến trạm biến điện, thì điện áp đã giảm rất nhiều. Để tiết kiệm vật liệu và công sức, dùng dây đất mắc trên không khoảng 2 km là được.

11 – 3 – 9
Hỏi: Trên nóc nhà lắp cột thu lôi liệu có thể phòng ngừa sóng điện sét theo đường dây điện mắc trên không vào phòng, từ đó bảo đảm chắc chắn an toàn?
Đáp: Tác dụng chủ yếu của cột thu lôi là dẫn điện tích chứa trong mây ở không trung vào cột thu lôi rồi phóng xuống đất, từ đó bảo đảm các vật thể trong phạm vi nhất định quanh cột thu lôi không bị sét đánh trực tiếp. Khi mây dông phóng điện đối với cột thu lôi, dòng điện sét thông qua cột thu lôi từ vài vạn đến hơn chục vạn vôn. Như vậy sẽ sinh ra từ trường rất lớn quanh cột thu lôi, khiến dây điện mắc trên không lân cận cảm ứng ra điện áp sét vài vạn thậm chí vài chục vạn vôn, điện áp này theo dây điện truyền vào trong phòng, sẽ gây ra sự cố đối với người và thiết bị. Vì thế, cột thu lôi chỉ có thể bảo vệ vật thể trong phạm vi nhất định chung không bị sét đánh trực tiếp chứ không thể phòng ngừa sóng sét theo dây điện vào phòng.
Để phòng ngừa sóng sét theo dây điện mắc trên không vào phòng, có thể tiếp đất chân vỏ sứ của dây mắc trên không đưa vào nhà, và điện trở tiếp đất yêu cầu dưới 30Ω. Nếu có điều kiện, tốt nhất lắp bộ thu lôi kiểu van thấp áp hoặc bộ thu lôi oxyt kẽm ở chỗ dây vào nhà.

11 – 3 – 10
Hỏi: Bên sơ cấp máy biến áp dùng công tắc dầu trên trụ và cầu chì kiểu rơi để khống chế thì bộ thu lôi lắp ở chỗ nào?
Đáp: Như thể hiện ở hình 11 – 3 – 10, bộ thu lôi BL nên lắp phía trên công tắc dầu trên trụ ZK Như vậy, khi đường dây bị sét đánh, điện áp chưa qua công tắc dầu đã qua bộ thu lôi xuống đất, có thể bảo vệ công tắc dầu và biến áp không bị sét đánh. Nếu lắp bộ thu lôi xuống phía dưới công tắc dầu hoặc lắp phía dưới cầu chì kiểu rơi DL thì công tắc dầu trên trụ có thể bị sét đánh hỏng, gây nên sự cố mất diện.

https://dienhathe.com


Điện Hạ Thế


Hotline: 0907 764 966 (Zalo) - Ms Nhung

email: [email protected]

Website: www.dienhathe.org

Điện Hạ Thế.com phân phối các sản phẩm thiết bị Điện Công Nghiệp, Biến Tần, Khởi Động Mềm,Phụ kiện tủ điện, dây cáp điện, ATS-Bộ Chuyển Nguồn Tự Động,Điện Dân Dụng,Tụ Bù, cuộn kháng, bộ điều khiển và các loại thiết bị tự động.:

Download Catalog sản phẩm, bảng giá thiết bị Điện Công Nghiệp tại : http://dienhathe.info

Related Posts:

he-thong-dien-dienhathe

1500 Câu hỏi Nghành Điện | 6 – 6 Môtơ một pha

Hỏi: Trong máy giặt gia đình sử dụng môtơ điện...

he-thong-dien-dienhathe

1500 Câu hỏi Nghành Điện | 15 – 1 Bảo vệ quá dòng điện

15 – 1 – 1 Hỏi: Rơle hạn chế quá...